បាងកក ៖ នាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលត្រូវគេ បណ្តេញចេញពីអំណាច លោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា បានបង្ហាញវត្តមាននៅឯការិយាល័យសម្របសម្រួលរបស់យោធា ក្នុងរដ្ឋធានី បាងកកមួយថ្ងៃ ក្រោយពេលកងទ័ពនៃកាន់ កាប់អំណាចនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារមិនបង្ហូរឈាមមួយ ។
លោកស្រី យីងឡាក់ គឺជា ឥស្សរជននយោបាយជាន់ខ្ពស់ម្នាក់ ក្នុងចំណោម មន្ត្រីនយោបាយជាង ១០០ រូបផ្សេងទៀតដែល ត្រូវយោធាកោះហៅ ស្របពេលដែលយោធា បានហាមឃាត់អ្នកនយោបាយសំខាន់ៗ ចំនួន ១៥៥ រូប មិនឱ្យធ្វើដំណើរចាកចេញពីប្រទេស ដោយគ្មានការអនុញ្ញាត ។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ កងទ័ពបានព្យួរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហាមប្រាមការប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ា ហើយចាប់ខ្លួនអ្នកនយោបាយជាច្រើននាក់ ដោយសំអាងថា ពួកគេត្រូវតែរៀបចំសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ប្រទេស ក្រោយពេលមានចលាចលខាងនយោបាយយូររាប់ខែមកហើយនោះ ។
នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រទី ២៣ លោកស្រី យីង-ឡាក់ បានចាកចេញពីទីតាំងយោធាមួយ ដែល លោកស្រីបង្ហាញខ្លួន ហើយបន្តទៅមូលដ្ឋាន យោធាមួយផ្សេងទៀត ដោយគេមិនប្រាកដ ថា លោកស្រីនឹងត្រូវគេចាប់ឃុំខ្លួនឬយ៉ាងណា នៅឡើយទេ ។ សមាជិកសភាដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលមួយ ចំនួនពេលនេះ កំពុងសម្ងំលាក់ខ្លួន ។ រដ្ឋប្រហារ ដែលកើតឡើងក្រោយចលនាតវ៉ាប្រឆាំងនឹង រដ្ឋាភិបាល បាននាំឱ្យមានការរិះគន់យ៉ាងទូលំទូលាយពីអន្តរជាតិ ដោយហេតុការណ៍នេះ បាន កើតឡើង២ថ្ងៃ ក្រោយពេលយោធាប្រកាស ប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក ។
លោក ចន ឃើររី រដ្ឋមន្ត្រី ការបរទេសអាមេរិកមានប្រសាសន៍ថា “គ្មាន ភាពស្របច្បាប់ទេ សម្រាប់ការធ្វើរដ្ឋប្រហារ យោធាថៃ ហើយជំនួយទ្វេភាគីសរុប ១០លាន ដុល្លារ នឹងត្រូវលុបចោល” ។ ខណៈអង្គការ សហប្រជាជាតិជំរុញឱ្យយោធា រួសរាន់គោរព ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ស៊ីវិល និងគោលការណ៍ ប្រជាធិបតេយ្យ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ប្រជាជនថៃត្រូវគោរព ច្បាប់ បម្រាមគោរពចាប់ពីម៉ោង ២២:០០ ទៅ ម៉ោង ០៥:០០ ភ្លឺ ហើយទីក្រុងបាងកក កំពុង ស្ថិតក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់នៅឡើយ ។
ក្រុមអ្នក ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល បានប្រកាសពីជោគជ័យ ហើយបានបញ្ជូនអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន ទៅផ្ទះ-សម្បែងវិញហើយដែរ។ ឧត្តមសេនីយប្រាយុទ្ធ ចាន់អូឆា អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងទ័ពជើងគោកថៃ ដែលបានតែងតាំងខ្លួនជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី មាន ប្រសាសន៍ថា យោធាបានគ្រប់គ្រងអំណាចរដ្ឋ ទាំងស្រុង ហើយក្នុងគោលបំណងឱ្យប្រទេស វិលទៅរកប្រក្រតីភាពវិញយ៉ាងឆាប់បំផុត ។
ប្រជាជនថៃទាំងអស់ ត្រូវតែរក្សាភាព ស្ងប់ស្ងៀម ហើយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអ្នករាជការ ត្រូវធ្វើចូលធ្វើការងារដូចធម្មតា។ គូបដិបក្សនយោបាយបានធ្វើការចរចាគ្នា អស់ពេល ២ថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនអាចបំបែកភាពទ័ល ច្រកបាន ហើយយោធាក៏បានប្រកាសពីរដ្ឋ-ប្រហារភ្លាមៗ ដោយឥស្សរជននយោបាយជាច្រើនរូបត្រូវបានឃុំខ្លួនភ្លាមៗដែរ ហើយក្រុម មេដឹកនាំយោធា ក៏ចេញប្រកាសពីគោលការណ៍ ចាំបាច់សំខាន់ៗ នៃការកាន់កាប់អំណាចរដ្ឋា ភិបាលរបស់ខ្លួន ។
អាមេរិកថ្កោលទោសរដ្ឋប្រហារថៃ ហើយពន្យារពេលសហការនិងកាត់បន្ថយ ជំនួយយោធា
ទីក្រុងវ៉ាស៊ិនតោន កំពុងពិចារណាឡើង វិញ ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្រ ថៃ ក្រោយពេលហេតុការណ៍រដ្ឋប្រហារ ដែល រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថ្កោលទោសថា មិនអាច មានហេតុផលណាធ្វើជាសំអាងបាន ប៉ុន្តែទន្ទឹម នឹងនោះ ត្រូវសហភាពអឺរ៉ុបនិងអគ្គលេខាធិការ អង្គការសហប្រជាជាតិ បាន គី មូន បានអំពាវ នាវឱ្យថៃ វិលទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឆាប់ បំផុត តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវថៃ ឱ្យ ត្រឡប់ទៅគ្រប់គ្រងប្រទេសដោយស៊ីវិល និង គោរពលសិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាន ហើយសុំ ឱ្យមានការបោះឆ្នោត ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងបំណង របស់ប្រជាជន ។
ទន្ទឹមនឹងនោះអាមេរិកស្នើ ឱ្យកងទ័ពថៃ ដោះលែងមេដឹកនាំនយោបាយ គ្រប់ភាគី ហើយបង្ហាញការបារម្ភចំពោះការ រារាំងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយ ជាពិសេសសេរីភាព ខាងសារព័ត៌មាន ។ ទោះយ៉ាងណា អាមេរិក មិនបានបញ្ជាក់ពីចំណាត់ការ ដែលនឹងត្រូវ ប្រកាន់យកចំពោះថៃឡើយ ខណៈក្រសួង ការពារជាតិ ឬមន្ទីរប៉ង់តាហ្គោនឱ្យដឹងថា គេ កំពុងពិចារណាលុបចោលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សមយុទ្ធយោធាជាមួយថៃប៉ុណ្ណោះ ។
បាងកកវិលទៅរកសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ក្រោយរដ្ឋប្រហារតាមទម្លាប់ថៃ
បរិយាកាសនៅទីក្រុងបាងកកមានសភាព ធម្មតាវិញហើយ ក្រោយកងទ័ពកាន់កាប់ អំណាចរដ្ឋ ហើយប្រជាជានភាគច្រើនចេញ ទៅធ្វើការងារប្រចាំថ្ងៃវិញហើយដែរ ចំណែក ស្ថានភាពចរាចរណ៍មានសភាពរលូនល្អ ដោយ-សារកងទ័ពប្រកាសឱ្យបិទគ្រឹះស្ថានសិក្សា ទាំងរដ្ឋនិងឯកជន ប៉ុន្តែប្រជាជនទូទៅ អាច ធ្វើដំណើរដូចធម្មតា ហើយហាងទំនិញ និង អាហារដ្ឋានស្ទើរគ្រប់កន្លែង ក៏បានបើកអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនដែរ ។ បរិយាកាសទូទៅត្រូវគេ ចាត់ទុកថា ខុសគ្នាដាច់ស្រឡះពីរដ្ឋប្រហារ កាលឆ្នាំ ២០០៦ ព្រោះមិនមានរថក្រោះនៅ តាមដងផ្លូវមានតែទាហានដែលគេដាក់ពង្រាយ ទៅរក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់តាមស្ថាប័នរដ្ឋ សំខាន់ៗតែប៉ុណ្ណោះ ។ អ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ផ្ទាល់ពីរដ្ឋប្រហារ គឺអ្នកនយោបាយជាន់ខ្ពស់ ដែលត្រូវកោះហៅ ឱ្យចូលបង្ហាញខ្លួនចំពោះមុខកងទ័ព ប៉ុន្តែប្រជា- ជនទូទៅវិញ ការប្រកាសបម្រាគោចរ គឺជា រឿងធម្មតាហើយសម្រាប់សង្គមថៃ ដែលស៊ាំ នឹងស្ថានភាពបែបនេះស្រាប់ ។
អូស្ត្រាលី ៖ ស្ថានការណ៍រដ្ឋប្រហារថៃ គួរឱ្យបារម្ភបំផុត
លោកស្រី ជូលី ប៊ីសប រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស អូស្ត្រាលីថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី កំពុង ព៉្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះហេតុការណ៍រដ្ឋប្រហារយោធាថៃ ដែលជាហេតុការណ៍គួរឱ្យ សោកសៅ ដែលជំរុញឱ្យលោកស្រីត្រូវពិនិត្យ មើលទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីឡើងវិញ ក្នុងនាម ប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្រ ដែលអ្នកទេសចរអូស្ត្រាលី និយមកលម្ហែច្រើនបំផុត ។
លោកស្រីបន្តថា “យើងត្រូវការដឹងពី ហេតុផលដែលយោធាថៃប្រកាសធ្វើរដ្ឋប្រហារ ព្រោះប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ គេធ្លាប់ប្រកាសប្រើ ច្បាប់អាជ្ញាសឹក ដោយអះអាងថា យោធានឹង មិនធ្វើរដ្ឋប្រហារទេ ហេតុនេះយើងចង់សើរើ ពិនិត្យឡើងវិញលើទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាល ថៃ និងអូស្ត្រាលី” ។ លោកស្រីមានការបារម្ភពី សុវត្ថិភាពនៃជនជាតិអូស្ត្រាលី ប្រមាណ ២៨, ៥០០ នាក់ ដែលកំពុងស្នាក់នៅទឹកដីថៃ និង ណែនាំពួកគេឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ផង ដែរ ។
ជប៉ុនព្រួយបារម្ភពីរដ្ឋប្រហារថៃ
លោក ហ៊្វូមិអូ គីឈីដា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន ថ្លែងសម្តែងការបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះស្ថានកាសរនយោបាយថៃ ក្រោយពេល គណៈរក្សាសន្តិសុខ ជាតិថៃដឹកនាំដោយឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុទ្ធ ឆាន់អូឆា ប្រកាសធ្វើរដ្ឋប្រហារ និងដណ្តើមអំណាចគ្រប់គ្រងពីរដ្ឋាភិបាលចាំផ្ទះ តាំងពីថ្ងៃទី ២០ ឧសភា ដោយសារសភាពការណ៍នយោបាយទ័លច្រក ដែល អាចបណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនង នៃ ប្រទេសទាំង ២ ។
លោក គីឈីដា ស្នើឱ្យគ្រប់ ភាគីពាក់ព័ន្ធធ្វើសម្បទានគ្នា ដើម្បីទម្លាយវិបត្តិ ដោយសន្តិវិធី ព្រមទាំងប្រញាប់ស្តារប្រព័ន្ធ ប្រជាធិបតេយ្យ ដោយប្រគល់អំណាចដល់ ប្រជាជនតាមរយៈការបោះឆ្នោត ប្រកបដោយ តម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ឱ្យបានឆាប់រហ័ស ។ ក្រុមហ៊ុន តូយ៉ូតា និងហុងដា ដែលជា ក្រុមហ៊ុនផលិតយានយន្ត នាំមុខគេរបស់ជប៉ុន ដែលមានទីតាំងផលិតនៅថៃ ចេញសេចក្តី-ថ្លៃងការណ៍ថា នឹងផ្អាកដំណើរការផលិតកម្ម នៅពេលយប់ ព្រោះតែត្រូវគោរពបម្រាមគោចរ ពីម៉ោង ២២:០០-៥:០០ ដើម្បីសុវត្ថិភាព និង ងាយស្រួលធ្វើដំណើររបស់បុគ្គលិក ប៉ុន្តែការងារ ពេលថ្ងៃនៅមានដំណើរការដដែល ។
សាំងហ្កាពួរ-ម៉ាឡេស៊ី ដាស់តឿន ប្រជាជនឱ្យប្រយ័ត្នចំពោះការធ្វើដំណើរ
ក្រសួងការបរទេសសាំងហ្កាពួរ ប្រកាស ដល់ពលរដ្ឋឱ្យពិចារណាឱ្យបានច្បាស់ បើមាន បំណងធ្វើដំណើរទៅប្រទេសថៃនៅពេលនេះ ក្រោយហេតុការណ៍រដ្ឋប្រហារ និងបម្រាម គោចរ ចាប់តាំងពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍មក ខណៈជនជាតិសាំងហ្កាពួរកំពុងស្នាក់នៅទឹកដីថៃ ស្នើឱ្យ បង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្ន ក្នុងការប្រកបមុខរបរ ប្រចាំថ្ងៃ និងតាមដានសភាពឱ្យបានដិតដល់ នោះ ចំណែកលោក ដាតូ សេរី អានីហ្វា អាម៉ាន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ស្នើឱ្យពលរដ្ឋខ្លួន ចេះការពារខ្លួនដូចពលរដ្ឋសាំងហ្កាពួរដែរ ដោយ បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងឃ្លាំងមើលយ៉ាងយក ចិត្តទុកដាក់បំផុត ពីសកម្មភាពរបស់យោធាថៃ នៅពេលនេះ ។
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនសប្បាយចិត្តនឹងយោធាថៃកាន់អំណាច
លោក បាន គី មូន អគ្គលេខាធិការនៃ អ.ស.ប ថ្លែងកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញថា លោកមាន ការ “តក់ស្លុតបំផុត ច៉ំពោះការធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដណ្តើមអំណាចរបស់កងទ័ពថៃ ហើយលោក បានស្នើឱ្យថៃ ឆាប់ត្រលប់ទៅគោរពច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ស៊ីវិល និងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងបើកការចរចារបស់គ្រប់គូបដិបក្ស ដែលជាការត្រួសត្រាយផ្លូវទៅរកសន្តិភាព និង ភាពចម្រុងចម្រើនយូរអង្វែង ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រថៃ ៕
